Metabolizm - co to jest i jak go przyspieszyć

Jak często obiło Ci się o uszy, że ktoś ma szybki metabolizm, dlatego jest szczupły? Albo wręcz przeciwnie, może kiedyś ktoś znajomy powiedział, że z powodu wolnego metabolizmu nie może zrzucić kilku dodatkowych kilogramów? Co to tak naprawdę jest metabolizm i co go przyspiesza?

Tak, jak każdy z nas ma różną budowę ciała, wagę czy siłę, tak samo metabolizm u każdego człowieka jest inny. Niektórzy skarżą się na to, że jest zbyt wolny, inni tłumaczą, że chcieliby przytyć, ale metabolizm im na to nie pozwala. Czy na pewno nie można z nim nic zrobić?

Metabolizm co to?

Bardzo często przyjmuje się błędną definicję metabolizmu, która mówi, iż jest to nic innego, jak przemiana materii. Jest ona rozumiana jako tempo trawienia, ale nie można powiedzieć, aby te pojęcia były równoznaczne. Metabolizm to wszelkie procesy, które zachodzą w komórkach naszego organizmu. Można je nazwać przemianą materii – niektóre substancje są wykorzystywane jako źródło energii, inne przetwarzane, a część z nich jest wchłaniana. W  uproszczeniu, na metabolizm składa się więc energia, która jest nam potrzebna do codziennego funkcjonowania.

Przemiana materii

Skoro metabolizm to przemiany energetyczne, które zachodzą w organizmie, to przemiana materii powiązana jest z zapotrzebowaniem energetycznym – jest to całkowita przemiana materii (CPM). Na CPM składa się podstawowa przemiana materii (PPM) oraz ponadpodstawowa przemiana materii (PPPM). PPM to ilość energii, którą organizm zużywa na realizację podstawowych funkcji życiowych, takich jak na przykład utrzymanie temperatury ciała. PPPM to z kolei energia, która jest wykorzystywana na wszystkie dodatkowe czynności, które wykonujemy w ciągu dnia, czyli między innymi pracę fizyczną. Odpowiednia ilość energii pozwala więc na prawidłowe funkcjonowanie organizmu.

Podstawowa przemiana materii

Na podstawową przemianę materii mają wpływ takie czynniki, jak:

• Wiek – najwyższy wskaźnik PPM występuje u noworodków.
• Klimat – u osób, które żyją w chłodnym klimacie CPM jest wyższe, niż u osób zamieszkujących w ciepłym klimacie.
• Waga – im wyższa niedowaga, tym niższy wskaźnik CPM.
• Stan zdrowia.
• Płeć.

Ponadpodstawowa przemiana materii

Na ponadpodstawową przemianę materii składa się:

• Aktywność fizyczna – ilość pożytkowanej energii jest powiązana z intensywnością treningów.
• Trawienie – rozkład składników żywności i tempo ich wchłaniania.
• Codzienne czynności – niezwiązane z aktywnością sportową lub pracą zawodową.

Co wpływa na przyspieszenie metabolizmu? 

Skoro wiadomo już, co składa się na przemianę materii, można łatwo domyślić się, że te same czynniki mają wpływ na metabolizm. Nie mamy wpływu na takie aspekty, jak wiek czy płeć, ale możemy próbować regulować metabolizm na przykład za pomocą diety lub aktywności fizycznej. Przyczyną powolnego metabolizmu mogą być także problemy z tarczycą, w tym przypadku należy więc skonsultować się z lekarzem. Jeśli jednak nie cierpisz na choroby tarczycy, oto co możesz zrobić, aby przyspieszyć swój metabolizm:

• Regularny wysiłek – aktywność fizyczna jest doskonałym sposobem na przyspieszenie metabolizmu. Regularne treningi wpływają między innymi na zwiększenie masy mięśni, która sprzyja szybszej przemianie materii. Poza tym aktywność fizyczna poprawia krążenie krwi i wpływa na samopoczucie.
• Zbilansowana dieta – kluczowym aspektem w dbaniu o zdrowie jest dostarczenie organizmowi wszystkich niezbędnych do prawidłowego funkcjonowania mikro i makroelementów. Powinniśmy unikać żywności przetworzonej i niezdrowych tłuszczów trans, a zamiast tego zadbać o odpowiednią podaż białka, tłuszczy i węglowodanów, które będą składały się na wartościową dietę.
• Ostre przyprawy – choć mogłoby się wydawać, że to wielokrotnie powtarzany mit, to jednak aromatyczne przyprawy mają wpływ na przemianę materii. Wzbogać więc swoją szafkę z przyprawami w chili czy imbir, które zawierają odpowiednio kapsaicynę oraz gingerol.
• Zdrowy tryb życia – przez to określenie rozumiemy między innymi picie odpowiedniej ilości wody, ponieważ dobrze nawodniony organizm funkcjonuje sprawniej. Oprócz tego niezwykle ważna jest odpowiednia ilość snu, a także minimalizowanie sytuacji powodujących stres i napięcie.

Podsumowując, jeśli kiedyś usłyszysz od kogoś, że jego metabolizm jest zbyt wolny, dlatego nie może zrzucić kilku kilogramów, zasugeruj tej osobie zmianę trybu życia. Nic tak nie wpłynie na przyspieszenie metabolizmu, jak regularna i zróżnicowana aktywność fizyczna oraz wprowadzenie do swojego życia kilu zdrowych nawyków.